Rzymskie cmentarze nie są jedynymi miejscami, gdzie można znaleźć starożytne katakumby. Te podziemne miejsca pochówku były często używane w czasach prześladowań i służyły do celebracji liturgicznych. Były one również używane do ukrywania się w czasach prześladowań, i ostatecznie zostały porzucone.
Podziemne katakumby były wykorzystywane do celebracji liturgicznych
Podziemne katakumby były budowane w średniowieczu, kiedy Rzymianie chcieli chować swoich zmarłych pod ziemią. Były one nie tylko miejscem pochówku, ale także miejscem spotkań wspólnoty i ekspozycji symboli chrześcijańskich. Katakumby były również miejscem niedostępnym podczas prześladowań chrześcijan.
W średniowieczu katakumby służyły także do odprawiania uroczystości liturgicznych. Chrześcijanie odprawiali na przykład nabożeństwa żałobne i memoriałowe. Obrzędy te odbywały się w podziemnych katakumbach, co umożliwiało im dostęp do zmarłych. Wykorzystywano je również do upamiętniania męczenników chrześcijańskich. Obrzędy te nie kolidowały z regularnym kultem.
Luminaria były rzadko spotykane przed IV wiekiem, ale nadal były używane podczas nabożeństw. Podczas tych nabożeństw uczestniczyły duże tłumy wiernych. W późniejszym czasie podjęto środki ostrożności, aby zapewnić im bezpieczeństwo, a także zbudowano szersze schody. Niektóre z tych praktyk są stosowane do dziś.
Starożytny kościół chrześcijański uważał pochówek za ważną część swojej wiary. Jednak pierwsi chrześcijanie grzebali zmarłych na pogańskich cmentarzach. Jednak już w II wieku chrześcijanie zaczęli chować zmarłych pod ziemią w katakumbach. Groby te znajdowały się w pobliżu ich rodzinnych grobowców. Gdy chrześcijańscy właściciele przebudowali grobowce, otworzyli katakumby dla innych chrześcijan. Wówczas dokonywali oni pochówków w katakumbach, często korzystając z pomocy swojej rodziny lub służby.
Podziemne katakumby zawierały do 8000 mumii. Pierwotnie katakumby te były połączone ze sobą krótkimi tunelami. Umożliwiało to wielokrotne pochówki na małej przestrzeni i było niedrogie. Biedniejsi ludzie byli w stanie skorzystać z tych obiektów, a nawet byli w stanie wykorzystać je jako miejsca pochówku.
Najstarszy obraz znaleziony w katakumbach przedstawia Dziewicę trzymającą Dzieciątko na kolanach. Przed Nią stoi prorok Izajasz, wskazując na gwiazdę znajdującą się nad Matką i Dzieckiem. Wizerunki te były często wykorzystywane w starożytności podczas ceremonii religijnych.
Oprócz pochówków, katakumby służyły również do celebracji liturgicznych. W katakumbach znajdowały się inskrypcje poświęcone apostołom. Grobowce te stanowiły również trzon bazyliki zbudowanej przez cesarza Konstantyna.
Były wykorzystywane jako kryjówki w czasach prześladowań
We wczesnej historii chrześcijaństwa katakumby służyły do ukrywania chrześcijańskich męczenników w czasach prześladowań. Oprócz tego, że były podziemnymi miejscami pochówku, katakumby często były ozdobione obrazami, scenami lub historiami biblijnymi. Nie wiadomo, ilu chrześcijan zginęło w tamtych czasach, ale liczba ta jest prawdopodobnie liczona w tysiącach.
Niektórzy uważają, że tylko chrześcijanie używali katakumb w tych czasach, ale nie jest to jasne. Niektórzy twierdzą, że katakumby z I wieku w Rzymie były chrześcijańskie. Jednak ta teoria jest zdyskredytowana, ponieważ nie ma żadnych archeologicznych dowodów na istnienie takich katakumb. Straż miejska czasami ścigała chrześcijan w katakumbach.
Dziś na świecie jest około sześćdziesięciu katakumb, z czego około połowa jest chrześcijańska. Ale, jest jeszcze wiele innych, które są nieznane i prawdopodobnie znajdują się na terenie prywatnym. Osoby zainteresowane zobaczeniem katakumb powinny mieć świadomość, że cena za odkrycie jest niska.
Wcześni chrześcijanie mogli wykorzystywać katakumby jako miejsce kultu. Już w III wieku ad w Rzymie mieszkało ponad 50 tysięcy chrześcijan. To uniemożliwiłoby im gromadzenie się na nabożeństwa w katakumbach w każdą niedzielę. Nawet dziś największa komora katakumbowa może pomieścić 40 osób. Katakumby nie są jednak wykorzystywane do regularnego sprawowania kultu. Zamiast tego odbywały się w nich zgromadzenia eucharystyczne. Katakumby były jednak wykorzystywane do wielu różnych celów, w tym do posiłków dla zmarłych.
Rzymskie katakumby były również wykorzystywane jako miejsca pochówku w ciągu pierwszych trzech wieków chrześcijaństwa. Ostatecznie Rzymianie stworzyli cmentarze nad ziemią, aby chronić chrześcijan. W tym czasie katakumby były wykorzystywane jako miejsca schronienia dla chrześcijan w czasach prześladowań.
Rzymskie katakumby były również miejscem dla chrześcijańskich męczenników podczas niepokojów społecznych. Podczas prześladowań za papieża Sykstusa II w katakumbach św. Sebastiana pojmano czterech diakonów. Katakumby były również wykorzystywane przez chrześcijan podczas najazdów barbarzyńskich.
Wcześni chrześcijanie wierzyli, że odosobnienie od świata uczyni ich bardziej świętymi. Dlatego decydowali się na ukrywanie w klasztorach i maleńkich celach. Ich przekonanie, że są bliżej Boga było tak silne, że często sami się tam zapędzali. Ta praktyka trwała nawet po zakończeniu prześladowań.
Były zaniedbane i opuszczone
Nie tylko rzymskie cmentarze były zaniedbane i opuszczone, ale także podziemne katakumby, które w zasadzie były podziemnymi kryptami. Te miejsca pochówku były porzucane z różnych powodów. Niektóre były wykorzystywane jako stajnie dla zwierząt lub jako piwnice dla winnic. Inne zarosły roślinnością. Na szczęście są one obecnie dostępne dla zwiedzających.
Przez pół tysiąclecia podziemne cmentarze niknęły w zapomnieniu. Znane były tylko nielicznym galernikom, a znajdowały się pod klasztorami i kościołami. Jednak w XV i XVI wieku zainteresowanie tymi miejscami pochówku odżyło i wznowiono badania naukowe.
W XVI wieku katakumby zostały ponownie odkryte przez renesansowych humanistów poszukujących relikwii, starożytnych inskrypcji i dzieł sztuki. Giovanni Battista de Rossi, jezuita, stał się słynnym “odkrywcą” Catacombe di San Callisto. Jednak uczeni od dawna znali lokalizacje tych katakumb i udawali, że są w stanie się do nich dostać.
Podziemne katakumby były nagonką na papieski Rzym, który znajdował się powyżej. W odpowiedzi Kościół zaczął budować nowe kościoły, co jeszcze bardziej podsycało popyt na relikwie. Aby temu przeciwdziałać, papiestwo zniechęcało do prywatnego handlu relikwiami. W związku z tym zatrudniało corpisantari, aby strzegli i badali katakumby oraz szukali śladów męczeństwa.
Pierwsze katakumby były wykorzystywane jako cmentarze żydowskie i chrześcijańskie. Chociaż religia chrześcijańska była pierwszą, która korzystała z katakumb, kultury pogańskie również doceniały tę tanią opcję pochówku. Najwcześniejsze rzymskie katakumby były jednak pogańskie.
Podobne tematy